Nieuw: nY

Goed nieuws: het tijdschrift nY, voorheen Yang en Nieuwzuid, heeft een blog geopend. Ik ben benieuwd wat Yang en Nieuwzuid in gefuseerde staat zullen brengen. De interactie van het weblog past alvast goed bij het type tijdschrift dat nY wil zijn.

Dardanisch

Steven Fama, wiens the glade of theoric ornithic hermetica na Silliman's blog waarschijnlijk mijn favoriete Engelstalige poetry blog is, schrijft vandaag over het - bij gebrek aan een betere term - 'dardanic' prozagedicht. Dat is een prozagedicht dat zijn vorm ontleent aan een bestaande, bekendere, maar vooral: niet-poëtische vorm of stijl.

Zie de afbeelding bij zijn post voor een impressie van het dardanische.

Als beste voorbeeld van het dardanic prose poem noemt hij een chapbook van de onlangs overleden J.G. Ballard, van wie ik tot zijn overlijden nog nooit gehoord had. Daar moet snel verandering in komen. Samuel Vriezen schreef vorige week al een behartigenswaardige post over hem.

De titel van dit chapbook is Why I Want To Fuck Ronald Reagan, de stijl is ontleend aan een soort medisch-wetenschappelijke verhandeling. Dit moet ik gewoon lezen, het onderstaande fragment zegt genoeg:

Incidence of orgasms in fantasies of sexual intercourse with Ronald Reagan. Patients were provided with assembly kit photographs of sexual partners during intercourse. In each case Reagan’s face was super imposed upon the original partner. Vaginal intercourse with “Reagan” proved uniformly disappointing, producing orgasm in 2% of subjects. Axillary, buccal, navel, aural, and orbital modes produced proximal erections. The preferred mode of entry overwhelmingly proved to be the rectal. After a preliminary course in anatomy it was found that the caecum and transverse colon also provided excellent sites for excitation. In an extreme 12% of cases, the simulated anus of post-colostomy surgery generated spontaneous orgasm in 98% of penetrations . . . .

Het boek zal wel niet of moeilijk verkrijgbaar zijn, maar ik ga meteen zoeken. Misschien kan ik het gebruiken voor mijn avond over documentaire poëzie in Perdu op 19 juni. Daarover een andere keer.

Update: het boek wordt op http://www.abebooks.com/ aangeboden voor 1650 en 2250 dollar. Het schijnt ook in de collected stories en enkele andere verzamelingen, maar ook die zijn duur.

Update 2: het gedicht staat ook in Chronopolis and Other Stories, dat voor een paar dollar (en het dubbele aan verzendkosten) verkrijgbaar is. Hij is in bestelling!

Aldus Ron Silliman

"The avant became the post-avant the minute poets began to think of themselves as part of a broader avant-garde tradition, given that avant-gardism is a fundamentally synchronic move within the arts and tradition is fundamentally diachronic, rendering “avant-garde tradition” an oxymoron of practice."

Alweer een mooie post van Ron Silliman. Wat hij zegt over hybrid poetics / hybridism / third way poetics treft me als bijzonder juist. Voor de duidelijkheid: in de Amerikaanse poëzie heb je School of Quietude, de traditie die zichzelf graag als de default-manier van poëzie schrijven ziet en zich dus presenteert als natuurlijk / vanzelfsprekend / ahistorisch, en je hebt 'post-avant', een heel conglomeraat van innovatieve poëzieën (?) die vooral dit idee van een soort default manier van poëzie schrijven verwerpen en permanent het Experimentele opzoeken.

De laatste jaren zijn er echter stemmen opgegaan om toch vooral een midden te zoeken tussen deze twee uitersten, kortom een derde weg te zoeken die van beide scholen behoudt wat er goed aan is. Silliman gelooft er niet zo in:

"Rather than being the best-of-all-worlds, hybrid poetics inevitably must become a thing in (and for) itself & one might read newer hybridists, such as Donna Stonecipher, as instances of this. Where it eventually will sit vis-à-vis the two older, broader traditions is, ultimately, up for grabs. But I tend to think of it in gravitational terms – I think it’s destined to fall into the orbit of one or the other pole."

Ik geloof niet dat deze situatie met twee kampementen voor de Nederlandse poëzie opgaat, maar ik moest hier wel denken aan het inmiddels flink verguisde nieuwe boek van Thomas Vaessens, De revanche van de roman, waarin de mythe van de derde weg ook weer wordt uitgevent. Bij Vaessens is dat een middenweg tussen relativistisch postmodernisme en autoritair humanisme, laatpostmodernisme geheten. Nog afgezien van het feit dat het gezoek naar derde wegen een typisch burgerlijk-humanistisch trekje heeft: ook Vaessens' derde weg is gewoon weer een nieuwe default, een nieuwe autoriteit, kortom, een nieuwe status quo.

Bladerwerk

En er bestaat een neiging tot graven. Niet het abnormale, maar het normale zelf staat op het spel. Zijn naam lijkt op het Italiaanse woord voor vuur. Mijn papegaai mist elke symbolische betekenis. Extreme dissociatie. Waaronder dingen die in het extracurriculaire plaatsvinden. Dit is een geschiedenis van verwaarlozing. Wat weet ik van het homo-ouderschap? Niet meer dan plots in een serie. Waarden die alleen abstract begrijpelijk blijken. Directheid van hart. Jij stamelt de naakte mogelijkheid, terwijl hij op het punt staat het Utopia te verlaten en zich blijvend te vestigen. Het moet vooral efficiënter gaan. Rimbaud wordt gezocht in twaalf landen. Na de puinhopen van Paars komt er heel lang niets. Erotiek is een gemiddelde. Zo nu en dan duikt er een voorwendsel uit op. Wie is er om te plaveien? Vulling, onder meer. Watheid, zeker. Het voorgaande geeft prettig ruggensteun. Riantheid. Het wrede theater. Incoherentie als levensvorm. Hoeveel meningen in een jaar. Eerder dan grootsheid ligt er sensitiviteit in haar antwoord. Het is onmiskenbaar, zelfs zij geeft haar leven vorm. Een zij is ongewoon, onpoëtisch en lyrisch. Dit is een noviteit.

Ted Berrigan - The Sonnets (1)

XVII
For Carol Clifford

Elke boom staat in stilte alleen
Na vele jaren nog steeds niets
Wat de wind wenst is wat de boom eist
De boom staat stil
De wind klimt op en neer
Tast de lange mouwen van de kust af
Haar zinloosheid is de hartslag van de boom
Ze slaat in nietige klopjes
Haar patroon van sensaties zonder patroon
Brieven vogels schooiers boeken
Er is niet zoiets als een inzinking
De boom de grond de wind dit zijn
Schat, wees de boom die je slaap wacht
Sensueel, stevig, stil, deinend op de wind, alleen

Als basis voor The Sonnets, de beroemde, door collagetechniekenen en toevalsprocedures tot stand gekomen sonnetreeks van Ted Berrigan, dienden oudere gedichten van de dichter, gedichten van bevriende kunstenaars en dichters (John Ashbery, Frank O'Hara), maar ook het dagboek van Joe Brainard. Voortdurend wordt naar vrienden en geliefden verwezen. New York is overal.

Berrigan versneed al dit materiaal tot fragmenten, combineerde ze met veel van zijn eigen instant neergepende gedachten en observaties en recycleerde ze vervolgens tot sonnetten met een volslagen unieke toon, die bijzonder moeilijk om te zetten is in het Nederlands. 'Haar patroon van sensaties zonder patroon' (Its patternless pattern of excitement) is een aardige omschrijving van het effect dat deze gebroken structuur op de lezer heeft.

Bij mijn eerste lezing van The Sonnets dacht ik zo ongeveer een verhaal te kunnen reconstrueren op basis van enkele kernregels die steeds in andere combinaties en varianten opduiken in The Sonnets ('Tast de lange mouwen van de kust af' uit het bovenstaande gedicht is er zo een; of 'Wind die fragmenten aanwezig maakt'). Maar een grotere structuur is er niet. Wel zijn er verhaallijnen te trekken in The Sonnets – van vriendschap en liefde, het lezen en schrijven van gedichten, en de wil omsloten te worden door intimiteit, zowel de intimiteit van mensen als van poëzie. Die intimiteit van het denken-met-en-in-woorden maakt dat The Sonnets een heel sensueel boek is, waarin de opwinding en vreugde bijna tastbaar is.

Het zou best kunnen dat de eindigheid van het sonnet, de veertienregelige compactheid ervan, voor Berrigan het beste voertuig voor die intimiteit is. Maar het sonnet is natuurlijk ook de poëtische vorm bij uitstek voor het verlangen. En bij Berrigan is dat het verlangen naar aanwezigheid, continue ervaring, de sensatie van het moment.

Hierin lijkt Ted Berrigan me een typische dichter uit de New York School. Eerder dan de werkelijkheid te willen samenvatten of tot een beeld te willen reduceren, streeft hij ernaar, inclusief als het ware, de ervaring weer te geven zoals zij plaatsvindt. Zoals John Ashbery in zijn gedichten de stroom van het denken zelf lijkt te willen vatten, de manieren waarop het zich vertakt en herneemt en nooit ergens in lijkt te willen uitmonden. Berrigan is wel minder contemplatief en filosofisch dan Ashbery, en meer een animator; maar qua textuur hebben sommige gedichten, zij het lang niet alle, wel wat van de geheimzinnige praattoon van Ashbery. 1
Nog één vertaling dan:

IV

Heer, het is tijd. De zomer was geweldig
Allemaal praatten ze lief tegen haar over mij
over je voeten, zo fijn, en toch dubbel E!!
En alleen, hoog op de Brooklyn Bridge,
een oude vrouw slappe havermoutpap inblazen,
lieflijkheid die naar vlinder verlangt! Er is geen kladblok
wanneer je langs de paden en bosrijke dalen struint
Ik denk vaak zoetzuur varkensvlees”
schoenreparatie, en eng. In steden
doe ik moeite met het vergaren van mijn absurditeiten
Hij gespte zijn geweer vast, die ene
Evenwichtig als Nijinsky.
in elke hand, mijn criticus
en als ik opsta en klingel geeft het me schoenen

1 Overigens was Ashbery's meest experimentele bundel The Tennis Court Oath van grote invloed op de stijl van The Sonnets.

Schaamteloze zelfpromotie & Ted Berrigan

In het maartnummer van Met Andere Zinnen, een mooi en grensoverschrijdend tijdschrift, staat een gedicht van mijn hand. Eerder verscheen in webzine blue-turns-grey een gedicht dat ik voordroeg op de jaarlijkse dichtersmarathon van Perdu, vergezeld van een vertaling van sonnet XV van Ted Berrigan uit het magistrale The Sonnets. Meer vertalingen zijn op komst. Stay tuned.

Sonnet

Het is 21:47 in Amsterdam. Pasen was weer leuk
Tenen hebben zich kromgetrokken op het balkon
het balkon dat de vrede verzint
sueño klinkt als sueño klinkt als slaap
Spatierijke omgeving voor het gras
En het kruid
de discursieve ruimte van mijn buik, haar
grote (...) debat was een flop. Maar metaforische
Plooien vet vragen om een gedicht
'... stel ongelijkheid in het ongelijk!' riep hij
en Facebook niet meer gratis?
loopt zich te pletter op de rand van het balkon
Leestekens schrokken de tekst van de pagina
het balkon dat de vrede verzint